FODMAP
Prikkelbare-Darm-Syndroom
En de invloed van FODMAP's
Els Leroux
Diëtiste
15% van de wereldbevolking - 1 op 7 mensen - heeft last van het prikkelbaredarmsyndroom (PDS) of "Disorder of Gut Brain Interaction" (DGBI). Een FODMAP dieet kan je helpen deze symptomen te verlichten of helemaal te doen verdwijnen.
FODMAP's zijn suikers die niet volledig verteerd worden of niet correct worden geabsorbeerd, waardoor bepaalde symptomen onststaan. Over het algemeen geven deze suikers geen problemen of klachten, maar mensen met het prikkelbaredarmsyndroom hebben die wel. Om welke suikers het precies gaat hangt af van persoon tot persoon.
Het FODMAP-dieet kan mensen met het prikkelbaredarmsyndroom helpen om hun persoonlijke FODMAP-triggers te vinden.
Wat zijn FODMAP's?
FODMAP’s zijn een groep van suikers die slecht of niet opgenomen worden in de dunne darm. In de dunne darm krijgen ze zo de kans om water op te slorpen. Wanneer ze overgaan in de dikke darm worden deze suikers gefermenteeerd door bacteriën. Hierbij kan gas vrijkomen.
Deze productie van gas en de aanwezigheid van extra water zorgen voor symptomen zoals een opgeblazen gevoel en winderigheid. Het teveel aan water kan zorgen voor symptomen zoals diarree of een verstoorde stoelgang.
Lang niet iedereen is even gevoelig voor FODMAP’s. Mensen met het prikkelbaredarmsyndroom zijn net hooggevoelig aan hun darmen. Het 'opgeblazen' gevoel, soms in combinatie met een veranderde stoelgang veroorzaakt bij hen krampen, pijn en ongemak.
FODMAP's vind je van nature terug in heel wat voeding, alsook in additieven.
FODMAP
Het proces waarbij darmbacterieën de niet verteerde suikers gaan fermenteren en zo gas produceren.
Brood, pasta, broccoli, kolen, knoflook, ui … | Peulvruchten, pistache- en cashewnoten …
Appel, peer, mango, gedroogd fruit, fruitsap, honing, agavesiroop …
Perzik, pruimen, kersen, bloemkool, champignons, kunstmatige zoetstoffen, suikervrije kauwgom, muntjes …
Wanneer kiezen voor een FODMAP-dieet?
Het FODMAP-dieet wordt voorgeschreven voor mensen die gediagnosticeerd worden met het prikkelbaredarmsyndroom. Ook de termen ‘spastisch colon’, ‘spastische darm’ en ‘irritable bowel syndrome’ worden gebruikt.
Het komt bij 15 tot 20% van de bevolking voor, maar slechts een derde van de mensen met aan het prikkelbaredarmsyndroom gerelateerde klachten zoekt medische hulp.
De meest voorkomende symptomen zijn:
- krampen,
- opgeblazen gevoel,
- ongemak in de buik met wisselend ontlastingspatroon
- abnormale vorm van ontlasting
Tot op vandaag weten we niet wat de exacte oorzaak is van het prikkelbaredarmsyndroom. Wat studies wel aantonen is dat 76% van de mensen die leiden aan het prikkelbaredarmsyndroom geholpen zijn met het FODMAP dieet.
Doel van het FODMAP-dieet?
Het doel van het FODMAP-dieet is de gasproductie in de darm en de andere klachten te minimaliseren. Daarbij wordt er ook gestreefd om een gezond, gevariëerd voedingspatroon te bekomen, waarin alleen de voedingsmiddelen worden beperkt die klachten veroorzaken.
Veel FODMAP-rijke voedingsmiddelen behoren immers tot een gezond eetpatroon. Een volledige beperking ervan wordt dan ook niet aanbevolen, behalve tijdens de eliminatiefase. Het dieet is complex en vereist professionele begeleiding van een diëtiste om tekorten te voorkomen.
Wat houdt het FODMAP-beperkte dieet in?
Bij het volgen van het FODMAP-beperkte dieet schrap je (tijdelijk) alle FODMAP's. Na deze eliminatiefase van minimaal 2-6 weken bouw je de verschillende koolhydraten in samenspraak met je diëtiste weer langzaam op. Zo kan de diëtiste jouw persoonlijke triggers en tolerantiegrenzen bepalen. Om te beoordelen of het dieet werkt is het van belang dat het dieet strikt gevolgd wordt.
Laat je begeleiden
Via sociale media is onterecht het idee ontstaan dat FODMAP's bij iedereen ongemakken kunnen veroorzaken en schadelijk zijn voor de gezondheid. Deze info zo maar volgen, zonder medische hulp en de diagnose ‘prikkelbaredarmsyndroom’, is schadelijk voor je gezondheid.
Zelfstandig dit dieet opstarten kan leiden tot een tekort aan vezels, wat op zijn beurt de kans op darmdysfunctie en -ziektes, inclusief darmkanker, verhoogt. Bovendien kan het schrappen van vezels leiden tot een minder gunstige darmflora die een rol speelt in de regulering van ons immuunsysteem en de onderdrukking van ontstekingsfactoren in de darm. Ook tekorten aan andere essentiële voedingsstoffen, zoals vitaminen en mineralen kunnen opduiken.
Mensen die wel de diagnose ‘PDS’ hebben gekregen, kunnen onder medische begeleiding van een diëtiste en arts een FODMAP-dieet volgen. Het is een intensief dieet omdat er veel voedingsmiddelen worden geschrapt in de eliminatiefase en er een nauwe opvolging nodig is.
Verdere info: